Bir şarap ısmarladığımızda masada şarap bilen edasındaki kişiye şarap nazikçe servis edilir ve o kişi de şöööyle zerafetini takınıp şarap kadehini ahenkle sallar, sonra kokuyu içine çeker ve bir yudum alıp dolaştırır ağzında. Şarabı tatmak deyince sanırım bu sahne canlanır birçoğumuzun gözünde. Şarabın umulan lezzette ve sağlıkta olduğuna dair yapılan bu tadım aktivitesinde şarap bozuksa (ki en iyi şaraplarda bile bozuk çıkma olasılığı vardır) geri göndermektir amaç; halbuki şarap tadımı bir şarabın bize çağrıştırdığı tat, koku, renk, kıvam gibi özelliklerini betimlemek için yapılmalıdır.
Aslında şarabı koklasanız da, direk içseniz de zevkini çıkarmak, şarabı hissetmek için yaptığınız her aktivite bir tadımdır bana sorarsanız. Ama bu yazımda, şarap tadımına sistematik bir bakış getirmeye çalıştım.
Şarabı tadarken 3 duyumuzu kullanırız: Göz, burun ve dil..
Öcellikle görünüşüne bakarız şarabın. Şarabın berraklığı ilk değerlendirdiğimiz konu. Şarap mat, parlak ya da bulanık olabilir. Renk diğer bir kriter.. Beyaz şaraplarda renk yeşil, limon sarısı, saman sarısı, altın sarısı, kehribar rengi gibi bir skalada değişkenlik gösterir. Rose şaraplarda pembe, somon, portakal rengi, soğan kabuğu gibi renkler görürüz. Kırmızı şaraplarda ise renk mor, maun rengi, bordo, yakut rengi, lal rengi olabilir. Renk ve berraklık dışında şarabın viskozitesi, yoğunluğu, dipteki çökeltileri, baloncuk oluşturup oluşturmadığı gibi özelliklerini gözleriz.
Şarapta çok önemli (bence tattan daha önemli) bir konu, kokudur. Şarabın kokusunu almak için genişçe bir kadehte şarabı sallamak gerekir ki aroması ortaya çıksın. Derin bir nefesle kokusu hissedilir şarabın. Kokunun yoğunluğunu gözleriz ve kokunun meyve, çiçek, sebze, baharat, ahşap, duman ya da fermentasyon aromalı olup olmadığını hissetmeye çalışırız.
Şarabın tadını iyice almak için şarap yudumunu ağzımızda dolaştırır, şarap ağzımızdayken ağzımızı ıslık çalar gibi bir şekle sokup nefes alırız. Bu nefes şarabın ağzın içinde hem tadını, hem de kokusunu yayarak tüm tat ve koku alma duyularımıza ulaşmasını sağlar. Şaraptan tatlılık (sek, dömisek, tatlı), asidite, tanen (buruk, yumuşak içimli), gövde (ince, kalın), meyve yoğunluğu, alkol oranı kriterlerine göre tat almaya çalışırız.
Tadım sonunda şarabın kalitesi konusunda bir fikir sahibi oluruz. Aslında içtiğimiz şaraplarla ilgili böyle bir şablona göre notlar tutmak hem lezzet hatırlamak hem de bilinçli şarap içen bir kişi olmak için çok önemli. Özellikle belirli bir şarabın çeşitli yıllara ait şişelerini ya da belirli bir üreticinin farklı üzümlerden ürettiği şarapları tattığınız zaman farklar netleşmeye başlar.
Ağzınızdan şarap tadı eksik olmasın..
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder